AKP’nin seçim kartı: Kadınlara istihdam yalanı üzerine
AKP iktidarı boyunca kadın istihdamı arttı mı? Evet, AKP döneminde kadın istihdamı artıyor gibi görünüyor. Peki nasıl mı? 2017 yılında ekonomik büyüme hızının % 7’yi aştığı açıklanır ve bunun büyük bir başarı olduğu söylenir. Ekonomik büyümenin ne ölçüde istihdama yansıdığı, ne kadarının işsizlikte artış anlamına geldiğini esasta görmek görekir. Gerçekte % 7’yi aşan ekonomik büyüme hızı, nominal artış iken, reel artış bunun tam aksini kanıtlar. Yani enflasyondan arındırılmış hal reel (gerçek) artıştır. Ekonomik büyüme hızı 2017 yılında kadın istihdamına nasıl yansıdı? “595 bin erkek işgücüne katılmış, istihdam 567 bin kişi ve işsiz sayısı sadece 28 bin kişi artmış. Buna karşılık 522 bin kadın işgücüne katılmış, istihdam 417 bin kişi ve işsiz sayısı 107 bin kişi artmış. Yani işgücüne yeni katılan her beş kadından biri işsiz kalmış.”*
Türkiye genelinde kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 30 iken, yüksek öğrenim görmüş kadınlardan yaklaşık olarak üçte ikisi işsiz. İşgücü dışında kalan 20 milyon kadının yarıdan fazlası ise ev işleri ile meşgul ve sadece her yüz kadından beşi emeklilik hakkından yararlanabiliyor.
İşgücü piyasasına egemen olan cinsiyetçi bakış açısı ise, patronların kadınlara önyargıyla yaklaşması, kadınların evlenip veya evlendikten sonra çocuk sahibi olup, izne ayrılacağı veya işi hepten bırakacağı gibi gerekçelerle kadınları işe almakta isteksiz davranıyor.
Kadın emeğinin ucuz olması tesadüf değil, devlet politikası!
İktidar kadın istihdamına yönelik politikasızlığıyla aslında erkek devlet politikasını oluşturuyor. Kadın istihdamını değil, aileyi güçlendirme ve doğurganlığa teşvik etme amacını hedefleyen politikalarla, kadınlar için istihdam edilmek doğrudan hayatını idame ettirmeye yetecek bir gelir elde etmek anlamına gelmiyor. AKP iktidarı kadın istihdamını artırma iddiasında olan bütün politikaları ile iş ve aile yaşamını uyumlulaştırma temalarını kuruyor. “Kadınlar da çalışsın, ama yarı zamanlı, kısmi süreli, esnek işlerde ve hatta mümkünse evden çalışsınlar ki çocuklara da baksınlar” söylemlerinde bulunuyor. Çünkü evler artık sadece erkeğin aldığı maaşıyla dönmüyor ve kadınlardan da eve ek gelir, destek getirmeleri bekleniyor. Muhafazakar söylemlerle kadınlara uygun görülen esnek işlerle meşrulaştırılma çabası güdülürken, siyasal olarak muhafzakarlaştırılıyor aynı zamanda devleti ve sermaye sahiplerini de rahatlatıyor.
Türkiye’de kadın işsizlik oranlarının hep dünya ortalamasının üstünde olmasının temel nedenleri; istihdam yaratmayan büyüme ile bakım yükümlülükleri. Ayrıca iktidar Türkiye’nin tüm yasal mevzuatında yer alan eşitlik ilkesine rağmen, kadın istihdamına yönelik politikaları ile toplumsal cinsiyet eşitliğini hedeflemediğini pek çok kez gösterdi.
Baskın seçim kandırmacası, yeni istihdam alanları!
Cumhurbaşkanı ve AKP’nin Genel Başkanı R.T. Erdoğan, “İstihdam Şura”sında, +2 istihdam talebinde bulunmuştu. 2018’de 4 milyon yeni istihdam yaratılmasını hedeflemişti. Baskın seçimlerle birlikte kadınlara dönük yeni istihdam alanları yaratacağını ve teşviklerde bulunacağını iddia eden Erdoğan, nasıl ki 16 yılık iktidarında kadınlara istihdam diyerek “müjdelediği politikalarının” kadınlara, güvencesiz, sendikasız, esnek ve kayıt dışı çalıştırılma olarak döndüğünü biliyoruz. AKP iktidarının kadınların gücünü fark ettiği çok açık. Ve bu gücü kendi politikaları doğrultusunda kanalize etmeye çabasında ilk yol olarak baskın seçimi kullanacağı da gün gibi ortada. İktidarın, tüm bu cinsiyetçi ekonomik politikalara karşı kadınlar olarak, irademiz ve direngenliğimizle karşısında olacak, baskın seçimlerdeki tavrımızla kadınların gücünü göstereceğiz.
* Gülay Toksöz, “AKP’nin kadın istihdamında yaygın bilinen doğrular ve yanlışlar”
