Kadın emeği raporu: İşsizlik, örgütsüzlük artıyor, kadınlar ücretsiz çalışıyor!
DİSK/ Genel-İş “Kadın Emeği Raporu” yayımladı. Hazırlanan raporun sonuçlarına göre kadın işsizliği artarken, ücret eşitsizliğinin devam ettiğine dikkat çekildi. Kadınlara yönelik emek sömürüsüne değinilen raporda, kadınların yaşam alanlarında cinsiyetçi iş-bölümüyle karşı karşıya kaldıkları ve erkeklere oranla daha az sendikalı oldukları belirtiliyor.
Genel-İş, “Çalışma hayatında kadınlar: ‘Daha çok çalışıyor, daha az kazanıyor.’ ” başlığıyla, “8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü”ne atfen kadın emeği raporunu yayımladı. Rapor için TÜİK, OECD, ÇSGB ve Dünya Ekonomik Forumu verileri kullanılarak araştırma yapıldı. Yayımlanan raporda, araştırma sonuçları şu başlıklarla ele alındı:
* Kadın İşsizliği Artıyor: Geniş Tanımlı Kadın İşsizlik Oranı % 28
TÜİK tarafından açıklanan dar tanımlı (standart) kadın işsizlik oranı bir önceki yılın Kasım ayına göre 3 puanlık artış göstererek yüzde 16’ya yükselirken, erkeklerin işsizlik oranının 0.8 puan artış ile yüzde 10.2 olduğu belirtiliyor. Dar tanımlı araştırmayla, işsizliğin açığa çıkmayan nedenleriyle birlikte, belirli bir kısıtlılığı barındırmakta. Buna karşın geniş tanımlı yapılan araştırma sonucuyla, işsizliğin gerçek boyutlarına bakıldığında; kadınların işsizlik oranı % 27.9’a yükselmekte. Cinsiyete göre yapılan oranlamaya göre işsizliğin esas rengini kadınlar oluşturmakta. Bu oranlama bize, kadınların iş yaşamında önce vazgeçilen olmasıyla birlikte işsizliğin kadınlaştığını gösteriyor.
* Ücret eşitsizliği devam ediyor: Erkekler, Kadınlardan 2.5 Kat Daha Fazla Ücret Alıyor
Ücretlerdeki cinsiyet eşitsizliği devam etmekte. Küresel ölçekte yapılan toplumsal cinsiyet araştırmalarına göre, 145 ülke arasından Türkiye, ücret eşitsizliği sıralamasında 98. sırada yer alıyor. Ayrıca ücretli çalışmada kadınların erkeklere oranla günlük olarak 23 dakika fazla çalıştığı halde emeğinin karşılığını alamadığı belirtiliyor. Verilere göre erkekler, kadınlardan 2.5 kat daha fazla ücret almakta. Bu sonuçla birlikte kadın emeğinin yok sayıldığı bir kez daha verilerle somutlaşarak karşımıza çıkıyor.
Her 4 Kadından 3’ü Ücretsiz Çalışıyor!
* Kadınlar, Ev ve Aile Bakımına Erkeklerden 5 Kat Fazla Zaman Harcıyor
Kadının istihdama katılım sağlaması için yeterli politika geliştirmeyen sistem, kadına yüklediği toplumsal rollerle kadını daha fazla eve hapsediyor. Toplumsal roller kılıfıyla birlikte kadının ev içi emeği yok sayılıyor. Beraberinde istihdam alanında, kadın yedek iş gücü olarak tanımlanıyor.
Raporda geçen TÜİK verilerinin araştırma sonuçlarında 11 milyon 45 bin kadının, ev işleri nedeniyle çalışma hayatına katılamadığı belirtiliyor. Buna karşın erkeklerin çalışma hayatını etkileyen faktör ise; eğitim-öğretim hayatına devam etme ihtiyacı olmakta.
Yine TÜİK’in 2015 “Zaman Kullanımı Anketi”ne göre kadınlar ev ve aile bakımına günlük 4 saat 17 dakika ayırırken, erkeklerin günlük sadece 51 dakika ayırdığı sonucuna ulaşıldığı belirtiliyor. Yapılan oranlamayla birlikte kadınlar, ev ve aile bakımında erkeklerden 5 kat fazla zaman harcamakta. Bu sonuçtan hareketle ev içi emeği tanımlanmayan, yani emeği yok sayılan her 4 kadından 3’ü ücretsiz çalışmakta.
* Kadınlar Örgütsüz: Sendikalı Kadın İşçi Oranı Yüzde % 7.6
Kadınların sendikalaşma oranlarında cinsiyete dayalı farklılıklar bulunmakta. Erkeklerin sendikalaşma oranı, kadınlardan yüksek. Kadınların sendikalaşma oranı yüzde 7.6 iken, erkeklerin sendikalaşma oranı yüzde 13 olarak belirtiliyor. Toplam sendikalı işçi sayısı içerisinde kadınların sendikalaşma oranı yüzde 16.8 iken, erkeklerin yüzde 79 olarak açıklanmakta. Bu tablodan hareketle istihdam alanındaki kadınlar, emek mücadelesi verirken, erkeklere oranla daha az örgütlüler.
Açıklanan raporla birlikte cinsiyet eşitliğinin sağlanması için öncelikli talepler şu şekilde sıralanıyor:
1. Kadın istihdamını artırmak için önerilen esnek ve geçici çalışma biçimlerine (taşeron, kiralık işçilik, kısmi süreli çalışma gibi) karşı tam zamanlı ve güvenceli istihdam olanakları yaratılmalıdır.
2. Kadınların işe alım ve yükselmelerinde cinsiyetçi politikalardan vazgeçilmelidir.
3. Kadın ve erkek arasında yaşanan ücret eşitsizliği giderilmelidir.
4. Ücretli ebeveyn izni, kadın ve erkek ayrımı yapılmadan tüm çalışanlar için bir hak olarak tanınmalıdır.
5. İşyerlerinde kadınlara yönelik şiddet ve tacizde kadının beyanı esas alınmalı, denetim ve ceza mekanizmaları işletilmelidir.
6. Sendikalar, kadınların yoğun olduğu işkollarına ve istihdam biçimlerine yönelik örgütlenme modelleri geliştirmelidir.
7. Sendikalı kadın işçilerin özgün sorunlarına yönelik toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı toplu sözleşmeler yapılmalıdır.
8. Kadınlara özgü görülen ev içi sorumlulukların çözümü için kamu politikaları hayata geçirilmelidir. Özellikle kamu kurumları ve yerel yönetimler tarafından kreş, gündüz bakım evi, hasta ve yaşlı bakım evleri gibi merkezler açılarak tüm kadın ve erkeklerin ücretsiz yararlanabileceği bir hak olarak tanımlanmalıdır.
9. Kadınların sürekli eğitim olanaklarına kavuşmaları için eğitim politikalarının cinsiyet eşitliği temelinde yeniden düzenlenmeli ve eğitimde fırsat eşitliği sağlanmalıdır.
