Kadın işsizlik oranlarında artış
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK’in 19 Eylül 2016 günü açıkladığı Haziran 2016 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını değerlendirdi. Bu değerlendirmede öne çıkan başlıklar şöyle:
* İşsizlikte patlama yaşanıyor.
* TÜİK tarafından açıklanan dar tanımlı (standart) işsizlik oranı bir önceki yılın Haziran ayına göre 0,6 puan artarak yüzde 10,2’ye yükseldi.
* Toplam işsiz sayısı bir önceki yılın Haziran ayına göre 247 bin kişi artarak 3 milyon 127 bine yükseldi. İşsiz sayısı 2014 yılının Haziran ayına göre ise 473 bin arttı.
* Haziran 2015’te 5 milyon 856 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı Haziran 2016’da 6 milyon 44 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 18,5’e yükseldi.
* 2016 Haziran döneminde genç (15-24 yaş arası) işsizliği 1,7 puan artarak yüzde 19,4’e yükseldi. Kadın işsizliği ise yüzde 12,4’e yükseldi. Haziran 2016’da en yüksek işsizlik oranı yüzde 28,7 ile tarım dışı genç kadın işsizliğinde görüldü.
* Tarımsal istihdamda 420 bin, imalat sanayiinde 47 bin kişilik bir azalma yaşandı. Kamu istihdam artışı 190 bin kişi olarak gerçekleşti.
* Kamunun istihdam artışında belirleyici rolü devam ediyor. Toplam istihdamın içinde kamunun payı yüzde 13 iken, son bir yıllık istihdam artışında kamunun payı yüzde 48 oldu.
Kadın işsizliği kategorisinde yükseliş
Tüm tanımlamalarda olduğu gibi işsizliğin de cinsiyetinin olduğu DİSK-AR’ın yaptığı araştırmaya açıkça ortaya konuyor. Nitekim Tablo 1’deki verilerde de görüldüğü üzere çeşitli kategorilerdeki kadın işsizliği diğer işsizlik türlerine oldukça yüksek seyretmektedir. Kadın işsizliği standart işsizlik oranının 2,2 puan üzerinde yüzde 12,4 olarak gerçekleşmiş bulunuyor.
Toplam işsiz sayısı 3 milyon 127 bin olurken, bu işsizlerin 1 milyon 909 bini erkeklerden 1 milyon 218 bini ise kadınlardan oluştu. Son iki yılda toplam işsiz sayısı 473 bin artarken kadın işsiz sayısı 247 bin arttı. Genç işsiz sayısı ise 170 bin artarak 1 milyonu geçti (Tablo 2).
İşgücüne dahil olmayan 27 milyon 908 bin kişilik nüfusun 8 milyon 28 bini erkek, 19 milyon 881 bini ise kadındır. Erkeklerde işsizlik oranı yüzde 9,1 iken kadınlarda bu oran 12,4 ile erkeklerden 3,3 puan daha yüksektir. Benzer bir eşitsizlik istihdam oranlarında da görülmektedir. Erkeklerde yüzde 65,7 olan istihdam oranı kadınlarda yüzde 28,9’ye düşmektedir.
Alternatif işsizlik oranları işgücü piyasasındaki vahim tabloyu ortaya sermektedir. İşsizlikte toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve genç işsizliği oldukça çarpıcı bir manzara göstermektedir.
DİSK-AR’ın önerileri
DİSK-AR’ın işsizliğin azaltılması ve istihdamda kalıcı ve güvenceli artış sağlanması için önerilerinin bazıları şöyle…
*Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazlamesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
*Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
*İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
*Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
*Kiralık işçilik yasası (6715) Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmelidir.
*İş başında eğitim adı altında çırak ve stajyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
*Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
