Kaos GL 2017 Medya Raporu’nu açıkladı; 2 bin 704 medya metninin 833’ünde ayrımcı dil kullanıldı

Kaos GL 2017 Medya İzleme Raporu’na göre, 2 bin 704 medya metninin 833’ünde ayrımcı dil kullanıldı.

Kaos Gay ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos GL) 2017 Medya İzleme Raporu, IPS İletişim Vakfı’nda düzenlenen basın toplantısında açıklandı. Toplantıya Kaos GL Derneği kurucularından Ali Özbaş, derneğin Medya ve İletişim Koordinatörü Yıldız Tar katıldı.

Metinlerde LGBTİ’ler sadece kelime olarak var

Yıldız, bu yıl medya taramasını daha çok derinleştirdiklerini belirterek, ulusal ve uluslararası 2 bin 704 medya metnini taradıklarını söyledi. Bu metinlerin yüzde 58’inin ulusal medyada, yüzde 42’sinin yerel medyada yayınladıklarını söyleyen Yıldız, 316’sında LGBTİ’lerin sadece kelime olarak var olduklarını belirtti.

“LGBTİ’lere yönelik ayrımcı dil arttı”

Taradıkları haberlerin yalnızca yüzde 46’sının hak haberciliği ilkesine uygun olduğunu söyleyen Yıldız, Yeni Akit Gazetesi’nin yaptığı haberlerin tamamında hak ihlali olduğunu belirterek bunun tam aksi bir durumun Evrensel Gazetesi’nde yaşandığını belirtti. Yıldız, LGBTİ’lerin medyada özne olarak görülmediğine dikkat çekerek, geçmiş yıllara göre, LGBTİ’lere yönelik ayrımcı dilin arttığını vurguladı.

Yıldız’ın raporda dikkat çektiği ayrıntılar şu şekilde:

*Araştırmanın genel sonucu 2017’de yazılı basında yayınlanan haber, söyleşi ya da köşe yazılarının yüzde 46’sının yani bin 97 hak haberciliği ilkelerine uygun olduğunu ortaya koyuyor. Bütün metinlerin yüzde 54’ünü oluşturan bin 291 metinde ise LGBTİ’lerin temel hakları ihlal edildi, nefret söylemi ve/veya ayrımcı dil kullanıldı ya da LGBTİ’lere ilişkin önyargıları besleyen içerik tercih edildi.

*Haberler LGBTİ’lerin insan haklarına saygılı olmakla yetindi. Rapora göre; hak haberciliği kapsamında değerlendirilen bin 97 metin detaylıca incelendiğinde haberlerin büyük bir çoğunluğunda 851 metin, yüzde 78’i sadece LGBTİ’lerin temel insan haklarına saygılı olmakla yetindiği açığa çıkıyor. Yine 2017’de hak haberciliği kapsamında değerlendirilen haberlerin yüzde 33’ünde 361 metinde yayınlanan bütün haberlerin ise sadece yüzde 15’inde LGBTİ’lerin yaşadığı ayrımcılık, nefret saldırısı gibi hak ihlallerini hak temelli habercilik ilkeleri çerçevesinde görünür kılındı. Sadece 80 haberde bu ihlallere karşı mücadele yöntemlerinden bahsedildi.

*LGBTİ örgütlerinin LGBTİ haklarına ilişkin görüşleri 2017’de yazılı basında kendisine ancak 73 metinde yer bulabildi. Bu, hak haberciliği kapsamında değerlendirilen haberlerin yüzde 6’sını oluştururken, bütün haberlerin ise sadece yüzde 3’üne tekabül ediyor.

*Hak haberciliği kapsamında değerlendirilmeyen haberlerin yüzde 86’sında bin 112 haber metninde LGBTİ’leri hedef alan hak ihlali tespit edildi. Hak ihlali alt kategorilerinde ayrımcı dil ve nefret söylemi öne çıktı.

*2017 yılında 833 haber, söyleşi ve köşe yazısında LGBTİ’ler ayrımcı bir dille temsil edildi. Bu, LGBTİ’leri konu edinen bütün içeriklerin yüzde 35’ini oluşturuyor.

*Bütün metinlerin yüzde 28’ine tekabül eden 680 metinde nefret söylemi tespit edildi. 328 metinde ise yüzde 14, LGBTİ kişiler ya da dernek, kurum ve kuruluşları hedef gösterilerek nefret suçu işlendi. 668 metinde LGBTİ’leri konu alan metinlerin yüzde 27’si lezbiyen, gey, biseksüel, trans ya da interseks olmak ‘suç’ gibi gösterildi. 462 metinde yüzde 19 LGBTİ’ler ‘ahlaksız’ olarak işaretlendi. Bu oranlar “sapkınlık”, “hastalık” ve “günah” olarak işaretlenmede ise şöyleydi:

“Sapkınlık”, 409 metin, yüzde 17; “Hastalık”, 290 metin, yüzde 12; “Günah”, 349 metin, yüzde 14

*Rapor; 2017 yılını yazılı basında LGBTİ kimlik ve varoluşunun ‘suç’ olarak gösterildiği bir yıl olarak değerlendiriyor. Yazılı basında ayrımcı dil çok sık bir biçimde kullanıldı. Nefret söylemi LGBTİ’lerin konusu olduğu bütün metinlerin yüzde 28’inde yer alarak LGBTİ’lerin medyada eşit temsilini hedef aldı. Yine LGBTİ’lerin konu edildiği metinlerin yüzde 16’sına tekabül eden 373 metinde LGBTİ’lerin düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüğü hedef alındı.

*Hak haberciliği kapsamında değerlendirilmeyen haberlerin yüzde 97’sinde yani bin 249 haberde LGBTİ’lere yönelik önyargı tespit edildi. Önyargı başlığının alt kategorileri arasında LGBTİ’lere ilişkin yanlış bilgiler öne çıktı. 2017’de yazılı basında yüksek oranda LGBTİ’ler hakkında yanlış bilgiler yer aldı.

*Yıl boyunca 824 metinde yani yüzde 35, LGBTİ’lerle ilgili yanlış bilgiler dolaşıma girdi. Yine, LGBTİ’ler bütün haberlerin yüzde 13’ünde yani 540 magazinel bir dille ele alındı.

Yıldız, son olarak, gazete yöneticileri ile LGBTİ haberciliğini tartışmak ve ortak bir dil kurmak üzerinden bir araya geleceklerini söyledi. Basın toplantısı soru ve cevap bölümünün ardından sona erdi.