Yeşilyazı’da kadınlar konuştu
Bu yıl ilk defa yapılan Ovacık Dağ Sarımsağı Festivali dolayısıyla bulunduğumuz Dersim’de özellikle köylü kadınlara ulaşmak, onların sesini taşıyabilmek amacıyla 2 Ekim’de saat 15.00’te “Kadınlar konuşuyor” konulu bir söyleşi ve müzik dinletisi yapıldı.
Daha önceki köy çalışmalarında özellikle kadınlardan gelen eleştiriler, festivallere kadınların işlerden dolayı katılamadığı, neden festivallerin bir kısmını köylere taşımadığımız yönündeydi. Bu eleştirilerden yola çıkarak festivalin kadın etkinliğini Yeşilyazı köyünde yapmaya karar verdik. Amacımız bizden çok onların konuşmasıydı.
Çünkü birçok kadın o ana kadar belki de topluluk içinde hiç konuşmamıştı. Kendi sesine dahi yabancıydı. İşte bu yüzden etkinliğin adını da “Kadınlar konuşuyor” koyduk. İstedik ki samimi bir ortamda birbirimizi dinleyelim. Sorunlarımıza birlikte çözümler arayalım. Yeşilyazı çayırlarında toplanan kadınları önce bir araya toplamak kolay olmadı.
Birçok kadın çekingen davranarak öncelikle neler yapılacağını gözlemlemeye çalışırken kimisi sohbete başlamıştı bile. Erkeklerin de katıldığı söyleşide öncelikle kadınların konuşması gerektiği üzerine yapılan vurgulardan sonra kadınlar söz aldı. Konuşulanlar belki bir iki cümleyi geçmiyordu ama söylenenler yıllardır yaşananların dile gelmesiydi. Hatta derin sessizliklerde bile anlatılmak istenen ve anlatılamayan onca acı vardı.
Sanatçı dostumuz Pınar Sağ da kadınların yıllardır ezilmişliğine vurgu yaparak burada olmanın haklı gururunu yaşadığını söyledi. Çünkü bu toprakların eşsiz direnişlere tanıklık ettiğini ve bu direnişlerde de en önde kadınların olduğunu söyledi. Yaşamın her alanında emeğiyle yer alan kadınların söyleyecek çok sözleri vardı elbette. Ama kadınlar toplumsal baskıların da etkisiyle bunları dile getirmekte zorlandı.
Erkek kadına neden şiddet uygular?
Söyleşinin ikinci aşamasını “Erkek kadına neden şiddet uygular” sorusuna verilen cevaplar oluşturdu. Kadınların verdikleri cevaplar çok samimiydi. İşte onlardan birkaçı:
“Kadın güzelse, kocası onu kıskanırsa şiddet uygular.”
“Kadının daha bilgili, daha güçlü olmasını istemeyen erkek şiddet uygular.”
“Erkek, kadından fiziki olarak daha güçlü olduğu için, yani onu dövebileceğini- ona gücünün yetebileceğini bildiği için şiddet uygular. Gücünün yetemeyeceğini düşündüğü birine şiddet uygulamayı düşünür mü? Düşünmez.”
“Erkek, kendi iktidarını sarsmak istemez. En güçlü olduğunu göstermek ister. Bu yüzden şiddet uygular.”
“Kadını kıskanan erkek şiddet uygular. Kadının bir suçu olmasına gerek yoktur.”
“Dışarıda sinirlenen erkek, sinirini dışarıda çıkaramaz, evde karısına gücünün yeteceğini bildiği için ona şiddet uygular.”
“Ataerkil bir toplumda yaşıyoruz. Erkek, egemendir. Bu egemenliğini göstermek ve sarsmamak için şiddet uygular.”
Kadınlardan sonra söz alan erkekler öz olarak kendilerinin şiddet uygulamadığını, şiddetin doğru olmadığını söylediler (her zamanki gibi). “Ya da biz uygulamıyoruz ama uygulayanlar var.” Bu söylemin farklı bir versiyonu da kadınların “ben şiddet görmüyorum ama şiddet görenler var” oldu.
Kadının doğumundan bu yana ezilmesini ifade eden tek kişilik bir skeçin ardından hep birlikte Pınar Sağ’ın söylediği türkülerle halaylar çekilerek etkinlik sona erdi. Buradan yaşamın her alanında en önde olan kadınlara siyanürlü altın aramacılığına karşı yaşam alanlarını da en önde savunmaları için çağrı yapılarak hep birlikte yürüyüşün yapıldığı alana geçildi.
